یکشنبه ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۴ - Sun 18 May 2025
  • درباره ما
قرض الحسنه
×

پایگاه تخصصی علمی و پژوهشی قرض‌الحسنه

قرض الحسنه
https://qardalhasan.ir/x3pW
  1. صفحه اصلی
  2. مرجعیت علمی
  3. مقاله
۱۸ آذر ۱۴۰۲ - ۱۵:۲۵

«اشتباه مفهوم به مصداق» در تعریف ربا و نقش آن در ارزیابی عملیات بانکی (مطالعه تطبیقی در قرآن، روایات و فقه امامیه)

نوع سند: مقاله پژوهشی
کلیدواژه ها: «اشتباه مفهوم به مصداق» در تعریف ربا و نقش آن در ارزیابی عملیات بانکی (مطالعه تطبیقی در قرآن، روایات و فقه امامیه)
پدیدآورندگان: حسینی، سید امرالله
کلیدواژه ها: اشتباه مفهوم به مصداق؛ بانکداری اسلامی؛ مفهوم ربا
چکیده: گفتمان رایج درباره ربا تعریف آن در قالب ربای قرضی، معاملی و جاهلی است. در نظام بانکداری اسلامی با تکیه بر این گفتمان هرگونه شائبه ربوی بودن قراردادها نفی می‌شود؛ زیرا ربای معاملی در بانک صورت نمی‌گیرد، قرض هم درصد ناچیزی از تسهیلات را شامل می‌شود که نوعاً به­ صورت قرض ­الحسنه است. جریمه تأخیر هم در قالب وجه التزام دریافت می‌شود که در مقابل تخلف مدیون از ادای دین در سررسید است و نه در مقابل تمدید مهلت تا ربای جاهلی بشود. با این حال، به­نظر می‌رسد این گفتمان دچار مغالطه اشتباه مفهوم به مصداق شده است؛ زیرا در قرآن کریم حکم ربا بیان شده است نه تعریف و مصداق آن و در روایات هم حکم برخی مصادیق بیان شده است. حال پرسش این است که مفهوم و ماهیت ربا چیست؟ چه وجه مشترکی بین مصادیق ذکر شده برای ربا وجود دارد؟ اگر ربا منحصر به ربای قرضی و معاملی است، چرا برخی فعالیت­های دیگر ـ مثل بیع عینه و... ـ تحت عنوان ربا منع شده است؟ در این مقاله به روش استقرا و تحلیل موارد به این نتیجه رسیده­ایم که ربا مفهوم جامعی دارد که شامل همه مصادیق موجود و نوپیدا می‌شود و قرض و معامله ربوی دو مصداق روشن این مفهوم­اند.حکم ربا در قرآن اطلاق دارد و شامل هر مصداقی می­شود که این مفهوم بر آن صدق کند. این مفهوم عبارت است از: «زیاده لزومی بر سرمایه در ازای مدت با تضمین اصل و فرع» که روایات و شواهد تاریخی نیز این مفهوم را تأیید می‌نماید. این مفهوم امروزه در تمام قراردادهای بانکی راه یافته است.
سال انتشار: 1399
رشته علمی: فقه و حقوق اسلامی
زبان: فارسی
دریافت

پایگاه اطلاع رسانی و مرجعیت علمی قرض الحسنه با هدف ایجاد مرجعیت دانش در حوزه قرض الحسنه، فرهنگ سازی، شبکه سازی، ترویج و توسعه گفتمانی قرض الحسنه، اطلاع رسانی تخصصی و عمومی در حوزه دستاوردها و اقدامات مثبت در بخش قرض الحسنه، تبیین انواع عقود بانکداری اسلامی در مسیر پیشرفت اقتصاد ذیل عقد قرض الحسنه ایجاد شده است.

دسترسی سریع

  • درباره ما

  • تماس با ما

  • مرجعیت علمی

  • پایگاه اطلاع رسانی

پیوندها

  • پایگاه اطلاع رسانی دولت

  • بانک مرکزی ج.ا.ایران

  • وزارت امور اقتصادی و دارایی

  • بانک قرض‌الحسنه مهر ایران

پایگاه تخصصی مرجعیت علمی و اطلاع رسانی قرض الحسنه

© 2023-2024 qardalhasan.ir. All Rights Reserved.