1. صفحه اصلی
  2. مرجعیت علمی
  3. مقاله
۱۸ آذر ۱۴۰۲ - ۱۵:۲۵

بایدها و نبایدهای بانکداری اسلامی از منظر فقه اسلامی

نوع سند: مقاله پژوهشی
کلیدواژه ها: بایدها و نبایدهای بانکداری اسلامی از منظر فقه اسلامی
پدیدآورندگان: آقایی بجستانی، مریم؛ خلیقی مقدم، جواد؛ صابریان، علیرضا
کلیدواژه ها: اقتصاد؛ بانکداری اسلامی؛ ربا؛ فقه اسلامی؛ وام
چکیده: زمینه و هدف: پرداختن به بانکداری اسلامی به عنوان یکی از ایده ­های مورد نیاز در اداره اقتصاد جوامع اسلامی و همچنین ارائه الگویی مستقل که برآمده از فقه اسلامی باشد، دغدغه­ ای واقعی است. بر همین اساس، پژوهش حاضر درصدد تا به بایدها و نبایدهای بانکداری اسلامی از منظر منابع فقهی بپردازد.مواد و روش‌ها: در مقاله حاضر که از نوع توصیفی است، از روش تحلیلی استفاده است و اطلاعات مورد نظر نیز به شیوه اسنادی و کتابخانه ­ای صورت گرفته است.یافته‌ها: نفی و حرمت ربا یک وجه اساسی از شکل­گیری بانکداری اسلامی که هم در معاملات و هم در ارائه خدمات و تسهیلات به مشتریان می­بایست مورد توجه قرار گیرد. بانکداری اسلامی الگویی مبتنی بر انجام معاملات واقعی و طرد معاملات صوری استوار است کـه منابـع فقهی پشتـوانه آن نیز معاملات پذیرفتـه شده در اسلام از جملـه قرض ­الحسنه، جعاله، مضاربه، مشارکت مدنی هستند که متکی بر معاملات واقعی و حل کردن مشکلات اقتصادی مردم جامعه می­ باشد.ملاحظات اخلاقی: در مراحل مختلف نگارش مقاله حاضر از مرحله گردآوری تا تجزیه و تحلیل مطالب، ملاحظات اخلاقی نظیر اصل امانت­داری و رعایت اصول نگارشی مورد توجه قرار گرفته است.نتیجه‌گیری: از جمله مشکلات اصلی عدم تحقق بانکداری اسلامی فقدان تحول فقه بر مبنای تحولات بانکداری و عدم ارائه برنامه عملی برای اجرایی کردن بانکداری اسلامی است. همچنین از نظر حقوقی نیز، عدم توجه به موانع حقوقی پیشروی بانکداری اسلامی بسیار مورد توجه است. رواج بانکداری ربوی در جامعه اسلامی، سود هنگفت بانک­ ها بر وام­ ها و خدمات مالی و عدم سازوکار حقوقی بر بانک ­ها از جمله مهمترین موانع حقوقی عدم تحقق بانکداری اسلامی است. ضمن اینکه از نظر بایدها (ایجابی) نیز نظام بانکداری ربا همچنان در عرصه نظری باقی مانده و سیاست­ های اجرایی آن نیز به نحو مطلوبی محقق نشده است.
سال انتشار: 1400
رشته علمی: فقه و حقوق اسلامی
زبان: فارسی
دریافت